وسواس مذهب

وسواس (obsession) به جهت خاصیت توسعه یابندگی و پیشرفت خود قابلیت این را دارد در تمام وجوه زندگی انسان رخنه کند .وسواس یکی از کسالتهای پیچیده روان است بگونه ای که علمای روان شناسی اعتقاد دارند اگر درمانگری بتواند وسواس را درمان نماید ،قریب به تمام اختلالات روان را میتواند درمان کند.

و اما وسواس مذهب

وسواس در بطن خود به شدت میل و دست یابی به کمال و انتها را تولید میکند و علت آنهم کاملا مشخص و تبیین شده است ،وجود حس حقارت و عقده حقارت در فرد است .که بصورت تمامیت خواه ظهور پیدا میکند. دین تنها جایی است که بعد بی نهایت انسان مطرح شده است از این جهت فرد وسواسی به امید دستیابی به این بی انتهایی ،دین را انتخاب میکند .البته دینی که او انتخاب میکند دین واقعی نیست و دین دست ساز و ذهن ساز خود برای ارضای خود او می‌باشد .او نمی‌داند که بعد بی انتهایی انسان در عمر هشتاد ساله رخ نمی‌دهد و عوالم بعدی برای رشد نیز وجود دارد، این جذبه دین دست ساز، طبعا اورا از میانه روی خارج میکند . از بعد فیزیولوژیک اگر مسئله را ببینیم ،بزرگی قسمت آمیگدال مغز نیز در تولید و افزایش حجم فکر و انبوه فکر نقش بازی میکند . بوده اند کسانی در صدر اسلام که مبتلا به چنین اختلالی بوده اند که نمونه بارز آن خوارج می‌باشند که تابع نظر ولی مومنین نشدند و فراتر رفتند و آیه ، لَا حُكْمَ إِلَّا لِلَّه‏ (هیچ حکمی جز حکم خداوند نیست) در جنگ صفین و نهروان را مطرح کردند .فی الواقع آنها به حکم خدا هم راضی نبودند چون در حکم خدا ..ولایت مومنین ...ذکر شده است .

اینگونه دست آویزی به دین ناشی از اختلال در تفکر و فهم می‌باشد که از نشانه های وسواس است که در متون علمی از آن به عنوان وسواس مذهب نام برده شده است .

در کسانی که مبتلا به این کسالت می‌باشند پوسته و هسته شخصیت آنها بسیار متفاوت هست و نکته حایز اهمیت این است که فرد هیچ آگاهی نسبت به این موضوع نداشته و خود را دیندار میداند و طبعا عوارضی مثل تند خویی ،دگمی ،سرسختی ،سخت گیری در امور دین ،انتطار بی حد و حصر دینداری از اطرافیان ،عدم توانایی در پذیرش امر خلاف دین (به باور وی)و......خواهد داشت .در جلسات درمانی به زوایای قرآن و آیات و روایات در باب محدودیت توان انسان ،لیین بودن انسان ،قابلیت خطا کردن انسان ،اطاعت از ولی مومنین که انسان است ،و سلوک پیامبر و امامان اشاره میشود که مغایر با سلوک فرد مبتلا به وسواس مذهب است ،میشود .

یکی از عوارض این کسالت وجود ..تکانه..یا واکنش سریع است .این تکانه در واقع نشان از به حرکت درآمدن لایه های زیرین شخصیت و باورها می‌باشد که در مواجهه با محرک ناسازگار با فرد وسواسی ایجاد میشود دارد . معمولادر میان چنین افرادی چون پرهوش (نه باهوش) هستند با استدلال عقلی دروغ مخفی ،بسیار شایع است و درمانگر باید بسیارمجرب و تیز هوش باشد تا بتواند در تله گیر نکند و درمان خوب را نتیجه بگیرد .

​​​

درمان در سطح پوسته یا رفتار

اجبار به قطع رفتارهای وسواسی و تکرارها مثل تکرار نماز ،وضو ،و....

درمان در سطح هسته یا طرحواره

تبیبن دین به عنوان دین معتدل و بخشش پذیر ،تفهیم رحمانیت خداوند ، تفهیم مبنای دینی بر اعتدال و میانه روی ، تصحیح باورها از آخرت و بهشت و جهنم که میتواند یکی از ریشه های ترس در فرد وسواسی باشد ،تفهیم معانی زندگی که از مخلوقات خدا هست ،

بیان رفتار امامان در برخورد رحمت آمیز ،متعادل ،صبورانه با خود و دیگران ،و............

و سپس درمان حقارت ،ترس و عدم امنیت ،

نیک مهر ۱۱/ ۶/ ۱۴۰۱

​​​

​​

+ نوشته شده در جمعه یازدهم شهریور ۱۴۰۱ ساعت 9:39 توسط مجید _نیک مهر  |